به نقل از «ساعت24»

سقوط لیرهای سوریه و لبنان و توفان سیاسی- اجتماعی

تاریخ انتشار: ۲۹ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۳۳۵۳۹۲

ساعت 24 - چند هفته ای است که بادی جنون آمیز بر بازار ارز در سوریه می وزد. لیر سوریه در سقوطی بی سابقه زندگی روزمره میلیونها نفر را تهدیدی می کند و موجب تظاهراتی علیه گشنگی و رژیم شده است. این وضعیت نه سال جنگ داخلی را تحت شعاع قرار داده که تنها نتیجه آن حفظ بشار اسد در راس قدرت بوده است.در لبنان، کشور همسایه ای که نظام اقتصادی و سیاسی متفاوتی دارد، سقوط نرخ برابری لیر لبنان، شرائطی مشابه وضعیت برادر بزرگ پدید آورده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از جنایت چه کسی سود می برد ؟

از اغاز ماه ژوئن سقوط ارزش پول باعث افزایش ٤٠ درصدی دلار شد و بدین ترتیب از ماه ژانویه بهای آن سه برایر گردید. برابری آن در ٣ ژوئن کمی بیش از ٢٠٠٠ لیر سوریه برای هر دلار بود و چند روز بعد به ٣٣٠٠ لیر رسید. پنجشنبه ١١ ژوئن بهای دلار کمی کاهش یافت و به ٢٥٠٠ لیر رسید. چگونه می توان این رشد بهای دلار را توضیح داد در حالی که بانک مرکزی از مدتها پیش اعلام کرده بود که برای کاهش قیمت دلار در بازار وارد می شود. نداشتن دلار ؟ یکی از تجار مهم که نمی خواهد نامش اعلام شود می گوید : « از جنایت چه کسی سود می برد ؟ سالهاست که یک مافیا ( مافیای رژیم که تنها مافیائی است که اجازه فعالیت دارد) از آکروباسی قیمت ارز استفاده می کند و سود هنگفتی می برد».این تاجر واردات را متوقف کرده و هیچ محصولی را تا بهتر و یا بدتر شدن وضعیت نمی فروشد . صنعتگران، خرده و عمده فروشان و داروخانه ها نیز فعلا کرکره ها را پائین کشیده اند چون نمی توانند اجناس شان را قیمت گذاری کنند و هم چنین برای اعتراش به دولت در مورد وضعیت بهم ریخته بازار.

نسخه فارسی لوموند دیپلماتیک علاوه بر نکات یادشده اضافه کرده است: آنتوان یک میان سال دمشقی که از ده سال پیش به دلیل نبود کار به اجبار باز نشسته شده است با نارحتی می گوید:« از امروز به فردا قیمت قهوه ای که هرروز با دوستانم می خوردم از ٣٣٠ به ٥٠٠ لیر اقزایش یافت و عده ای دیکر نیامدند تا با هم از این ساعات دلپذیر صبح لذت ببریم. آسمان، ابرها تنها لذتی است که برایمان مانده است». یک دوست پاریسی دیگر که پدرش مدیر مدرسه در حلب است ناباورانه می گوید:« قیمت یک سیب ٥٠٠ و یک کاهو ١٠ هزار لیر شده. فکرش را بکن. این معادل نصف حقوق پدر من است». در گزارش ١١ ژوئن واشنگتن پست یک دمشقی می گوید :« حتی پیاز هم گران شده و قیمت شیر در فاصله چند روز سه برابر شد». دمشقی دیگری از خرید سیگار به سه قیمت مختلف در عرض ٢٤ ساعت می گوید:« در طول روز یکشنبه یک پاکت سیگار ١٤٠٠ لیر و عصر همان روز ٢٢٠٠ لیر فروخته می شد. فردای آنروز قیمت اش ٣٠٠٠ لیر شده بود»

برای آرام کردن نارضایتی ها، رئیس جمهور اسد روز ١١ ژوئن آقای عماد خمیس ، نخست وزیری که از ژوئن ٢٠١٦ در این مقام بود را با وزیر منابع آبی، آقای حسین عرنوس جایگزین کرد. او دولت را تا انتخاباتی که برای تاریخ ١٩ ژوئیه پیش بینی شده است هدایت می کند. در هر صورت نقش دولت بیشتر ظاهری است و قدرت واقعی در دست بشار اسد و نزدیکانش می باشد.

در کشوری که دیوانگی حاکم است هر نوع فرضیه ای طرفداران خودش را دارد. در مورد سقوط ارزش لیر دولت « دلال بازی » و تحریم های آینده امریکا را مسئول می داند. درطی چند سال گذشته دولت درمان های متفاوتی را تحربه کرد که بیشتر موجب وحشت کاسبان و حتی مسئولان رژیم شد. بر اساس وبگاه اقتصادی Syria Report، این اواخر در ٢ ژوئن، قیمت برابری رسمی لیر برای سومین کاهش پیدا کرد و از ٧٠٠ در ماه فوریه، به ١٢٦٠ در ماه مه و سپس به ١٦٧٠ لیر برای هر دلار رسید. این وبگاه اضافه می کند که از ٨ ژوئن اکثر خودپرداز ها جز آنهائی که متعلق به دو بانک libanaise Audi Bank و Commercial Bank of Syria از کار افتاده اند.

فروپاشی موازی در لبنان

دلیل دوم سقوط ارزدر سوریه بحران لبنان است که سیسم مالی و بانکی ان از اکتبر ٢٠١٩ فروپاشیده و مسبب تظاهرات خیابانی و جایگزینی دولت شده است. این بحران که دولت جدید را مجبور کرده از صندوق بین المللی پول تقاضای کمک مالی کند، جلوی سقوط ارزش پول محلی را نگرفته است. نرخ برابری لیر لبنان در ١١ ژوئن ٥٠٠٠ برای هر دلار بود.ممنوعیت بانک های لبنانی به انتقال ارز به دلیل نبود نقدینگی سیستم فوق لیبرالی را به بن بست کشاند که به ویژه یک سوپاپ اطمینان برای صاحبان ثروت و تجار بزرگ سوریه ای(و نزدیکان رژیم) بود که از آن برای تجارت و عملیات بانکی پر اهمیت خود استفاده می کردند و درعین حال از نرخ بهره دورقمی که بانک های کشور سدر پیشنهاد می دادند، سود می بردند. منبع مختلفی اخیرا میزان سپرده سوریه ای ها در بانک های لبنان را ٢٠ میلیارد دلار ارزیابی کرده اند.

این پیوند اقتصادی بین دو کشور تاحدی توضیح دهنده سقوط بی سابقه ارزش پول بصورتی موازی در دو کشور است. آنیس فاویر(Agnès Favier)، متخصص اقتصادی دو کشور یاداور می کند که لیر لبنان پیش از جنگ داخلی (١٩٧٥-١٩٩٠) نرخ برابر ١.٥ لیر برای هر دلار داشت و یکی از مجکم ترین ارزهای جهان بود. سپس نرخ برابری ١٥٠٠ لیر برای هر دلار را تحربه کرد تا به وضعیت کنونی برسد.

بحران میان اسد و پسردائی قدرتمندش

دلیل سوم بحران ارزی نفاق و کشمکش میان اسد و پسر دائی اش رامی مخلوف است که یکی از حامیان اصلی مالی اوست. مخلوف ثروتمند ترین فرد سوریه در راس مجموعه ای موسسات از جمله خدمات دهنده هیولای تلفنی، Syriatel است . این « پایان تلخ یک رابطه» موجب شد که رامی مخلوف که گفته می شود ٦٠ درصد اقتصاد کشور را در اختیار دارد، ممنوع الخروج شود و اموالش از سوی دولت مصادره شود بدون آنکه بدانیم معنی این مصادره چیست. این فرد که در عین حال در لیست افرادی است که شامل تحریم های بین المللی می شوند، بیست هزار شبه نظامی در اختیار دارد که برای دفاع از رژیم جنگیده اند. این زمین ارزه در میان خانواده در جکومت تاثیرات خود را بر توفانی گذاشت که بازار ارز را دربر گرفته است.تازه فقیر شده ها خواستار کنار رفتن رئیس جمهور هستند. روزهای اخیر شعارهای «بشار بیرون » ، « سوریه آزاد» در خیابان های دروز در منطقه سویدا در جنوب دمشق از سوی تظاهر کنندگان داده شد. این منطقه از جنگ دور مانده است. در حالی که در شمال غربی کشور در شهر محاصره شده ادلب، تظاهرات گشنه با شورشیان اسلام گرائی که شهر را در کنترل دارند ، درگیر شدند.

منبع: ساعت24

کلیدواژه: برای هر دلار ١١ ژوئن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۳۵۳۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توصیه ارزی همتی به دولت با عنوان خیرخواهانه

عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشت: براساس گزارش مسوولان بانک مرکزی در طول سال گذشته یعنی ۱۴۰۲، مبلغ ۶۹میلیارد دلار ارز با نرخی بسیار پایین‌تر از نرخ ارز در بازار، برای واردات تامین شده است. از کل مبلغ ارز تامین‌شده ۱۹میلیارد ارز ۲۸۵۰۰تومانی به ازای هر دلار برای نهاده‌های کشاورزی و دامی، دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص یافته و ۵۰میلیارد دلار دیگر نیز با نرخ هردلار حدود ۳۸هزار تومان از طریق سامانه نیما برای واردات سایر کالا‌های مصرفی، مواد اولیه و کالا‌های واسطه تخصیص و تامین ارز شده است.

 

یافته‌های علم اقتصاد و تجربه چند دهه گذشته در کشورمان به درستی حکم می‌کند که در میان‌مدت و بلندمدت یک رابطه تنگاتنگ و مستقیم بین روند تورم و نرخ ارز وجود دارد.

ممکن است در کوتاه‌مدت مسوولان با اهداف سیاسی با سرکوب نرخ ارز، آن را در ظاهر و معاملات رسمی پایین نگه دارند و در مواقع وفور ارز با واردات پرحجم قیمت کالا‌های قابل مبادله و نهایتا تورم را پایین نگه دارند؛ ولی با اولین شوک طرف عرضه در درآمد ارزی یا افزایش انتظارات تورمی در طرف تقاضا این جهش قیمت انجام می‌شود و روند بلندمدت رابطه مثبت بین تورم که اصولا یک پدیده پولی است و افزایش نرخ ارز اعاده می‌شود.

مقاومت مسوولان سیاسی در برابر اصرار کارشناسی و فنی بانک مرکزی در گذشته برای حذف ارز۴۲۰۰، مسیر را به جایی رساند که به خاطر فاصله زیاد آن با نرخ بازار و حذف بی‌برنامه آن در ۱۴۰۱ موجب جهش یک‌باره و بی‌سابقه در قیمت کالا‌ها شد.

سال۱۴۰۱ هنگام اجرای طرح جراحی اقتصادی یا همان حذف۴۲۰۰، سوال مهمی را در قالب یک پست تحلیلی در فضای مجازی مطرح کردم که بعد از حذف۴۲۰۰ و به خاطر تداوم تحریم‌ها و مشکلات ساختاری اقتصادی و تورم که نرخ بازار مدام تغییر خواهد کرد، برنامه دولت درباره نرخ ارز چه خواهد بود؟

ولی پاسخی نشنیدم. اما غیرمستقیم معلوم شد همان سیاست۴۲۰۰ را این‌بار با ۲۸۵۰۰می‌خواهند ادامه دهند. یعنی روز از نو روزی از نو. سال گذشته با ادعای تثبیت اقتصادی نرخ ارز ترجیحی را در ۲۸۵۰۰ و نرخ نیما را در محدوده ۳۸هزار تومان برای هر دلار ثابت نگه داشتند، غافل از اینکه، با تورم بیش از ۴۰درصدی یا براساس تخمین از آمار بانک مرکزی با تورم ۵۰درصدی و ادامه تحریم و تشدید انتظارات تورمی، نمی‌توان از این نرخ‌ها دفاع کرد.

نتیجه چه شد؟ در ماه‌های پایانی سال و ابتدای سال۱۴۰۳ کل عقب‌ماندگی نرخ ارز بازار ناشی از تزریق دلار با نرخ پایین‌تر، با جهش ۳۰درصدی به ۶۵هزار تومان رسید.

در طول سال۱۴۰۲، با توجه به میانگین اختلاف ۱۵هزارتومانی نرخ نیما با نرخ ارز بازار، مبلغ بالقوه رانت توزیع‌شده بابت ۵۰میلیارد تخصیص و تامین ارز اعلامی، در حد ۷۵۰هزار میلیارد تومان می‌شود که قطعا بخش عمده آن بالفعل شده است. درخصو‌ص ارز۲۸۵۰۰تومانی میانگین اختلاف ۲۵هزار تومانی آن با نرخ بازار، در سال گذشته رانت بالقوه ۴۷۵هزار میلیارد تومان می‌شود.

باتوجه به قیمت فزاینده محصولات و کالا‌هایی نظیر مرغ و گوشت، اتومبیل، موبایل و عمده کالا‌های مصرفی و قطعات و مواد واسطه‌ای مصرفی مردم و بنگاه‌های تولیدی که مردم به‌عینه در بازار لمس می‌کنند، خوش‌بینانه‌ترین نظر این است که حداقل ۵۰درصد اختلاف نرخ به‌صورت رانت توزیع شده باشد. این یعنی حداقل ۶۰۰هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده است، بدون تاثیر جدی در کنترل قیمت کالا‌های مرتبط و بدتر از آن موجب تاثیر منفی بر ارزش صادرات و تراز تجارت غیرنفتی و نیز زیان شرکت‌های صادرات‌محور بورسی و نهایتا سهامداران بورس شده است.

درحال حاضر اختلاف نرخ ارز بازار با نرخ ارز نیما به ۲۵هزار تومان یعنی بیش از ۶۰درصد رسیده است و اختلاف آن با ارز ۲۸۵۰۰تومانی به ۳۷هزار تومان رسیده؛ یعنی ۲.۳برابر شده است.

به تجربه، توصیه خیرخواهانه اینجانب به مسوولان این است که این فاصله را به‌تدریج و در یک فاصله زمانی معقول اصلاح کنند. تداوم این سیاست نه تنها موجب ثبات اقتصادی نمی‌شود، بلکه موجب تحریک حرکت‌های سفته‌بازانه، خروج سنگین سرمایه و فاصله گرفتن نرخ بازار با نرخ‌های تثبیتی می‌شود.